Home / Maria /

Mariale Bossche kleuren: blauw-wit in mei

Inleiding

De stad ‘s-Hertogenbosch wordt jaarlijks in mei (en in mindere mate in juli) langs de straten van de oude middeleeuwse beeweg, maar ook daarbuiten in het centrum gekleurd met blauw-witte vlaggen. Deze kleuren zijn van oudsher mariale kleuren; kleuren die rechtstreeks verwijzen naar de maagd Maria, de moeder Gods.

Combinatie van de kleuren “blauw-wit”

Hoe de combinatie blauw-wit als combinatie voor Maria is ontstaan, is niet helemaal duidelijk. Wel dat in het vroegere “Rijke Roomsche Leven” van met name Zuid-Nederland deze combinatiekleur een van de vele rooms-katholieke tradities vormde als symbool van Maria. Veel jonge meisjes droegen namelijk blauw-witte kleding, waardoor ze in het volksgeloof “onder bescherming van de heilige maagd Maria werden gesteld”. Het kwam destijds vrij veel voor dat zwangere vrouwen beloofden om hun kindje aan Maria, de moeder van Jezus, op te dragen en zeven jaar in het geheel blauw of blauw-wit te kleden. Het dragen van blauw en wit werd vaak streng bijgehouden. Er kwam dan geen enkele andere kleur dan wit en blauw aan te pas. Dat gold ook voor het ondergoed en de sokken.

De kinderen die aan Maria waren opgedragen en wit en blauw droegen, werden Mariakinderen genoemd. Maria had er volgens de gelovigen voor gezorgd dat het kind dan “gezond ter wereld” was gekomen. De kleur blauw  sec is puur gezien DE kleur van Maria. Meestal wordt Maria afgebeeld met een blauwe mantel. Veel kinderen waren er trots op dat zij waren uitverkoren tot Mariakindje.’

Symboliek in de christelijke cultuur

In de christelijke iconografie  staat de liturgische kleur blauw voor de hemel, voor het goddelijke. Op iconen uit de Oosters-Orthodoxe Kerk waarop de maagd Maria en Christus zijn afgebeeld, gaat zij gekleed in het goddelijke blauw, terwijl Christus in het rood is afgebeeld: de kleur van het mens-zijn. In de rooms-katholieke traditie staat lichtblauw voorts als kleur voor de onschuld.

Een andere reden waarom Maria op afbeeldingen altijd gekleed is in het lichtblauw is de volgende: vanuit 1570 stamt het gebruik vanuit de Missale Romanum als kleur van Maria. De symboliek van kleuren was in die tijd sowieso belangrijker dan vandaag de dag is.

De kleur wit is een kerkelijke liturgische feestkleur, die ook tijdens de vieringen in de Paas- en Kersttijd als liturgische kleur te zien is. De kleur verwijst rechtstreeks naar Christus: het Licht van de wereld. De kleur wit wordt op feestdagen van Maria als kleur ook meegenomen: de kleur staat voor maagdelijkheid of onschuld, de waarheid, goedheid, liefde en de goddelijke, hemelse wijsheid. Daarenboven is het ook Maria die met Gods heilplan heeft meegewerkt waardoor het wit rechtstreeks met haar verbonden is.

In sommige streken is, vanuit de historie, de mariale kleur blauw toegestaan voor Mariafeesten en/of is daar gebruikelijk zoals in  ‘s-Hertogenbosch. Dit komt ook onder anderen vanuit de traditie dat Maria in de regel is afgebeeld met een (licht)blauwe mantel als teken van haar zuiverheid. De kleur blauw behoort weliswaar niet tot de kerkelijke liturgische hoofdkleuren groen, wit, rood en paars, maar is in de mariale betekenis voor de kerk belangrijk. Blauw is de kleur van de hemel en staat dus symbool voor zuiverheid, reinheid, en trouw. Andere betekenissen van de kleur zijn kuisheid, hoop en onbevlektheid. Alle betekenissen zijn op Maria van toepassing.